Эртний Европын дурсгалуудын аль нь ч одоо Копенгагены (Дани) үндэсний музейд хадгалагдаж буй алдарт мөнгөн тогоо шиг тийм их маргаан үүсгээгүй.

Үүнийг Кельтийн "элбэг дэлбэгийг бэлгэдсэн тогоо" гэж нэрлэдэг.

Тогоог 1891 онд Данийн Жутланд дахь Гундеструп хэмээх жижиг тосгоны ойролцоох хүлэрт намаг дотроос салангид хэсгүүдийг задалсан байдалтай нууцалсан байсныг олжээ.

Кельтийн гар урчуудын хийсэн энэхүү тогоог МЭӨ 3-р зуунд Галлиас авчирсан гэж олон жилийн турш үздэг байсан ч сүүлийн үед эрдэмтдийн дунд үүнийг МЭӨ 1-р зууны эхээр бий болгосон гэсэн үзэл бодол давамгайлах болсон.

Зарим нь үүнийг хожуу үетэй холбодог бөгөөд үүнийг манай эриний эхэн үед хийсэн гэж үздэг. Тогоог урласан ур чадвар нь үнэхээр гайхалтай. Энэхүү асар том хөлөг онгоц зөвхөн түүний бариул нь нэг кг жинтэй.

Селтик урлалчдын хамгийн гайхалтай бүтээлүүдийн нэг бөгөөд гадна болон дотор нь гоёл чимэглэлийн мөнгөн хавтангаар бүрхэгдсэн байдаг мөн хүмүүс, амьтан, домогт мангасуудын дүрсээр баялаг чимэглэсэн байдаг. Зургийн хэсгүүд нь шашны сэдэвт зориулагдсан байдаг. Тогооны гадна талд янз бүрийн бурхад, дарь эхийн дүрс, дотор талд нь тус тусын шашин шүтлэгтэй холбоотой домогуудын дүр зураг байдаг. Дотор талд, тогооны ёроолд Кельтийн шашны гол шүтлэг амьтан болох бухыг нядалж буй дүр зураг бий. Бүтэн найруулга нь тодорхой нэг үйл явдлыг харуулсан бөгөөд түүний утга нь тодорхойгүй хэвээр байна. Эрдэмтэд бие даасан үзэгдлүүдийг тайлбарлаж, бие даасан дүрүүдийг тодорхойлохыг оролдож байна.

Жишээлбэл, эвэртэй дуулга өмссөн хүн. Зарим хүмүүс үүнийг Кельтийн алдарт баатар Кучулайнны дүр гэж үздэг.

Хэдийгээр зургуудын хээ нь Кельтийнх нь эргэлзээгүй боловч галлийн уламжлалд харь элемент байдаг. Тиймээс судлаачид уг тогоог Кельтийн ертөнцийн зүүн бүс нутагт, магадгүй Унгар эсвэл Моравиа, магадгүй Дакиад бий болгосон гэж дүгнэжээ. Баруун Кельтүүдийн дунд шашны үзэл баримтлал энд тархсан байв. Энэ тогоо нь Дани улсад дайны цом болгон ирсэн бөгөөд бурхдад талархлын тахил болгон хүлэрт намагт хаягдсан байх магадлалтай. Кельтүүд хүрч чадаагүй Скандинаваас түүнийг нээсэн баримт нь Европт Кельтийн урлаг өргөн тархсаны олон жишээний нэг юм.

Зохиогч: Лала Азиз

СайханУул