Дэлхийн анхны сүйрлийн гамшигийн ул мөр Иракаас олджээ
АНУ-ын археологчид чулуужсан усыг судалж, дээжийг Иракийн хойд хэсгийн Куна Ба агуй дахь сталагмитуудаас авч, МЭӨ 7-р зуунд үргэлжилсэн ган гачиг нь Ассирийн эзэнт гүрэн нурахад хүргэсэн болохыг тогтоожээ.
Ассирын эзэнт гүрэн эртний үеийн хамгийн хүчирхэг улсуудын нэг байв. Судлаачид хөгжлийнхөө эцсийн шатанд хүн төрөлхтний түүхэн дэх анхны супер гүрэн болсон гэж үзсэн байдаг.
Энэ нь МЭӨ 912 - 609 он хүртэл үргэлжилсэн Шинэ Ассирийн эзэнт гүрний үеийн тухай ярьж байна гэсэн үг.
Тухайн үед Персийн булангаас Кипр хүртэлх өргөн уудам газар нутгийг захирч байсан дэлхийн хамгийн том гүрэн байв.
Ассиричууд шинэ нутгийг байлдан дагуулаад зогсохгүй дэвшилтэт технологийг эзэмшсэн. Орчин үеийн эрдэмтэд Ассирийн усны инженерүүдийн ур чадварыг гайхалтай гэж нэрлэдэг. Тэд усан сангийн болон бусад гидравлик дэд бүтцийг ашиглан Тигр голын байгалийн сав газрыг өөрчилсөн. Эдгээр төхөөрөмжүүдийн зарим нь өнөөг хүртэл ажилладаг.
Эрдэмтэд сталагмитуудад хөлдсөн усыг шинжлэх замаар хүчирхэг гүрэн нуран унах нууцыг задлахад тусалжээ. Археологичид ижил төстэй бүс нутгийн орчин үеийн цаг уурын мэдээлэл бүхий "цайруулсан" усан дахь нүүрстөрөгч ба хүчилтөрөгчийн изотопуудын тогтвортой харьцааг харьцуулсан байна.
Энэ нь сүүлийн 3,800 жилийн хугацаанд цаг уурын өөрчлөлтийн дарааллыг тодорхойлоход тусалсан. Изотопын шинжилгээгээр МЭӨ VII зуунд Ассирийн эзэнт гүрний нутаг дэвсгэр хэдэн арван жилийн турш хүчтэй ган гачигт өртсөн болохыг харуулсан. Эрдэмтэд супер гүрэн мөхөх эхлэлийг тавьсантай холбоотой юм.
МЭӨ 705 - 681 онуудад захирч байсан Ассирийн хаан Саннахериб их хэмжээний гидравлик байгууламж, түүний дотор суваг барьсан нь мэдэгдэж байна. Өмнө нь эрдэмтэд эдгээр төслүүдийг Саннахерибын хүчийг "заль" тай байдалтай холбож байсан.
Тэрээр өөрийн хүч чадал, агуу чанарыг харуулахыг хүсч, богино хугацааны улс төрийн зорилго, хүсэл тэмүүлэлдээ сэтгэл хангалуун байхын тулд асар том бүтээн байгуулалт хийсэн гэж үздэг. Маш том материаллаг өртөг нь дотоод зөрчилдөөн, улс төрийн тогтворгүй байдал, эзэнт гүрний уналтад хүргэжээ.
Гэсэн хэдий ч одоо Саннахериб, магадгүй түүний төслүүдээр хүрээлэн буй (цөлжилт ч байж магад) орчны сүйрэлд хамгийн багадаа ямар нэгэн зүйлийг эсэргүүцэхийг оролдсон нь тодорхой болжээ. Энэхүү бүтээлийг зохиогчид эртний удирдагчийн ур чадвар үйлдлийг буруугаар үнэлсэндээ харамсч буйгаа илэрхийлжээ.
Сануулахад, өмнө нь Хоккайдо (Япон) их сургуулийн эрдэмтэд хүчтэй элсэн шуурга эртний Аккадын эзэнт гүрэн нуран унах шалтгаан болсон болохыг нотолсон судалгаа хийжээ.
СайханУул
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ